Η δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι αποτέλεσμα αφυδάτωσης, καθιστικής ζωής και ελλιπούς διατροφής. Ήξερες, όμως, ότι η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες; Το νευρικό και το γαστρεντερικό σύστημα βρίσκονται σε μια διαρκή επαφή μεταξύ τους εκτελώντας συνεργατικά διάφορες λειτουργίες, όπως η πέψη. Αυτή η σύνδεση, όμως, μπορεί να προκαλέσει και κάποια ανεπιθύμητα συμπτώματα, όπως πχ. στομαχόπονος, δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Η χρόνια δυσκοιλιότητα, η διάρροια και άλλα είδη εντερικής δυσλειτουργίας μπορεί να προκαλούνται από στρες και να το προκαλούν με τη σειρά τους, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το να εντοπισθεί η αιτία και αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης είναι κρίσιμης σημασίας.
Πώς συνδέεται το μυαλό με το έντερο μας;
Το αυτόνομο νευρικό σύστημα, ένα τεράστιο δίκτυο νευρώνων το οποίο συνδέει τον εγκέφαλο με τα όργανα μας, καθορίζει τις περισσότερες σωματικές λειτουργίες. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα περιλαμβάνει και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο προετοιμάζει τον οργανισμό για καταστάσεις έντονου στρες. Επίσης, περιλαμβάνει και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο αναλαμβάνει να ηρεμήσει το σώμα, έπειτα από την ενεργοποίηση του συμπαθητικού. Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι επίσης υπεύθυνο για τη λειτουργία της πέψης μέσω επικοινωνίας του με το εντερικό νευρικό σύστημα, το οποίο εδράζει στο γαστρεντερικό σωλήνα.
Εντερικό Νευρικό Σύστημα (ΕΝΣ)
Το ΕΝΣ είναι γεμάτο νευρώνες και για αυτό κιόλας αναφέρεται ως «δεύτερος εγκέφαλος». Χρησιμοποιώντας νευροδιαβιβαστές (χημικά σήματα, ορμόνες) βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τον εγκέφαλο και το υπόλοιπο νευρικό σύστημα.
Στο ΕΝΣ παράγεται η μεγαλύτερη ποσότητα σεροτονίνης, η ορμόνη της χαράς, αλλά και η ορμόνη η οποία συμβάλλει στις εντερικές μυϊκές συσπάσεις, οι οποίες προωθούν την κίνηση του περιεχομένου του εντέρου.
Σε περιόδους έντονου στρες παράγονται ορμόνες όπως η κορτιζόλη, η αδρεναλίνη και η σεροτονίνη από τον εγκέφαλο. Τα συνολικά επίπεδα σεροτονίνης στο σώμα αυξάνονται, προκαλώντας περισσότερες εντερικές μυϊκές συσπάσεις. Εάν αυτές συμβαίνουν κατά μήκος όλου του εντέρου μπορεί να προκληθεί διάρροια. Εάν αυτές είναι εντοπισμένες σε ένα σημείο, εμποδίζεται η πέψη και προκαλείται δυσκοιλιότητα.
Παράγοντας «Στρες»
Την ώρα που τρώμε, οι νευρώνες στο ΕΝΣ δίνουν σήμα στο γαστρεντερικό σύστημα να αρχίσει τις συσπάσεις, ώστε να προωθηθεί η διαδικασία της πέψης. Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι η πέψη μπορεί να επιβραδυνθεί σημαντικά. Στην περίπτωση, μάλιστα, που το στρες είναι χρόνιο, παρατείνονται και συμπτώματα, όπως η δυσκοιλιότητα ή ο στομαχόπονος.
Το στρες μπορεί, επίσης, να προκαλέσει φλεγμονή κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα, επιδεινώνοντας τη δυσκοιλιότητα και οποιαδήποτε προ υπάρχουσα φλεγμονή.
Μπορεί το στρες να επιδεινώσει άλλες παθήσεις;
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ)
Αν και η αιτία εμφάνισης του ΣΕΕ δεν είναι γνωστή, το στρες είναι ένας παράγοντας που φαίνεται να επιδεινώνει τα συμπτώματα μέσω της αυξομείωσης της δραστηριότητας του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Το στρες μπορεί, επίσης, να προκαλέσει διαταραχή στην ισορροπία των βακτηρίων που αποικίζουν το γαστρεντερικό σωλήνα, μια κατάσταση που ονομάζεται «εντερική δυσβίωση» και μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας στα άτομα με ΣΕΕ.
Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΦΝΕ)
Το χρόνιο στρες, η κατάθλιψη και οι τραυματικές εμπειρίες φαίνεται να παίζουν ρόλο στην επιδείνωση της φλεγμονής, η οποία μπορεί να πυροδοτήσει την έξαρση των ΦΝΕ.
Ο ρόλος της διατροφής
Το στρες και οι κακές διατροφικές επιλογές, συνήθως, πηγαίνουν χέρι – χέρι. Αν βιώνεις ψυχολογική δυσκοιλιότητα κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να σε ανακουφίσει.
Δοκίμασε να περιορίσεις τις τροφές που γνωρίζεις ότι σε ενοχλούν και αν δεν τις έχεις εντοπίσει ακόμα, δοκίμασε να κρατήσεις ένα διατροφικό ημερολόγιο, ώστε σαν άλλος ντετέκτιβ να ανακαλύψεις ποιες τροφές σε επηρεάζουν. Αυτές, συνήθως, είναι: πολύ καυτερά ή λιπαρά φαγητά και γαλακτοκομικά.
Τι μπορείς να κάνεις;
Αν η δυσκοιλιότητα σου είναι ψυχολογικής αιτιολογίας οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να σου φανούν χρήσιμες. Ωστόσο, σου προτείνουμε να συμβουλευτείς το γαστρεντερολόγο σου και κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
- Δοκίμασε ασφαλή υπακτικά, όπως το Izicol με Μακρογόλη (PEG) 3350, το οποίο συμβάλλει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας απλά – άμεσα – αποτελεσματικά.
- Ήπια άσκηση, όπως γιόγκα και διαλογισμός, τα οποία απαλύνουν το στρες.
- Μικρές αλλαγές στη διατροφή μπορούν να αποβούν εξαιρετικά ωφέλιμες.
- Σε περίπτωση που η δυσκοιλιότητα σου είναι αποτέλεσμα εντερικής δυσβίωσης μπορείς να δοκιμάσεις ένα συμπλήρωμα διατροφής με ζωντανούς μικροοργανισμούς για να αποκαταστήσεις την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, όπως το LactoBiome.